Tìm hiểu chung

Viêm phổi do nấm là gì?

Bệnh viêm phổi do nấm là bệnh nhiễm trùng ở phổi gây ra bởi một hoặc nhiều loại nấm. Nhiễm nấm xảy ra sau khi bạn hít phải bào tử hoặc do nhiễm trùng tiềm ẩn gây ra. Tình trạng lan truyền theo đường máu thường xuyên xảy ra, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm phổi do nấm

Triệu chứng của viêm phổi do nấm rất đa dạng, còn phụ thuộc vào loại nấm gây viêm phổi và những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn đã có trước đó.Các triệu chứng điển hình của bệnh viêm phổi do nấm bao gồm:

• Sốt dai dẳng;
• Ho khan, khó thở, đặc biệt là khi gắng sức;
• Khó chịu ở ngực;
• Ho ra máu là một triệu chứng tương đối phổ biến của tình trạng xâm hại aspergillosis/mucormycosis;
• Bệnh nấm đặc hữu có thể gây sưng hạch và tắc nghẽn đường dẫn khí lớn thông qua các hiệu ứng gây áp lực; và gây ra các triệu chứng sinh huyết trên da, não, xương, khớp và nhiễm trùng toàn diện;
• Nhiễm Aspergillus, Candida spp. và loại nấm cơ hội khác có thể gây ra các triệu chứng quá mẫn;
• Các triệu chứng do ảnh hưởng đến các bộ phận khác có liên quan đến phổi (đặc biệt là trong suy giảm miễn dịch), ví dụ như viêm màng não/áp-xe não, tổn thương da, thận, gan, cơ bắp, viêm nội nhãn, xoang mũi, nhiễm trùng hệ thống ảnh hưởng đến máu và tủy xương.

Biến chứng có thể gặp khi bị viêm phổi do nấm

Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng sau đây:

• Nấm Histoplasma gây bệnh ở phổi rất nguy hiểm. Loại nấm này gây bệnh viêm phổi nang sợi mạn tính hoặc hiếm gặp hơn là dạng nhiễm lan toả cấp tính ở phổi và gây tổn thương nhiều cơ quan như tim, gan, lách, dễ dẫn đến tử vong.
• Nấm Coccidioides immitis là loại nấm hoại sinh trong đất, gây bệnh ở người làm tổn thương phổi, nếu bệnh không được điều trị sớm có thể gây tử vong trong vòng từ vài tuần đến vài năm.
• Ở những bệnh nhân bị lao phổi, nấm Aspergillus có thể mọc trên các cây phế quản bị tổn thương, trên các nang phế quản hoặc trong các hang lao.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến viêm phổi do nấm

Có rất nhiều loại nấm có thể gây viêm phổi, bao gồm:

Vi nấm Histoplasma gây tổn thương phổi nguyên phát và thường lây qua đường máu.

Bệnh nấm Coccidioidomycosis, bắt đầu bằng “bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường tự giới hạn” (còn được gọi là “sốt thung lũng” hay “sốt San Joaquin”).

Bệnh do vi nấm Blastomycosis.

Bệnh nấm Sporotrichosis. Bệnh này chủ yếu liên quan đến da nhưng cũng có thể liên quan đến phổi.

Bệnh nhiễm nấm Cryptococcus. Loại nấm này lây truyền qua hít phải đất bị nhiễm nấm men, bệnh thường biểu hiện như nhiễm trùng ở phổi.

Nhiễm nấm Aspergillus. Nấm này sẽ gây ra xâm lấn aspergillosis ở phổi;

Nhiễm nấm Candida có biểu hiện ở phổi của bệnh nhân suy giảm miễn dịch nhưng hiếm gặp;

Phổi Scedosporiosis. Loại nấm này được gây ra bởi Allescheria boydii, cũng là một nguyên nhân hiếm gặp gây ra nhiễm nấm ở phổi.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ viêm phổi do nấm?

Bệnh có ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, tuy nhiên nam giới bị ảnh hưởng nhiều hơn nữ giới. Viêm phổi cũng thường xảy ra ở những người bị suy giảm miễn dịch, đặc biệt là AIDS.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Bệnh bạch cầu cấp tính hoặc u lympho trong quá trình hóa trị dòng tủy.
• Ghép tế bào gốc ở tủy xương hoặc tế bào máu ngoại vi.
• Nội tạng được cấy ghép để điều trị gây ức chế miễn dịch.
• Điều trị bằng corticosteroid kéo dài.
• Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.
• Giảm bạch cầu kéo dài do các nguyên nhân khác nhau.
• Hội chứng suy giảm miễn dịch bẩm sinh.
• Nhiễm trùng sau khi cắt bỏ lá lách.
• Khuynh hướng di truyền.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm phổi do nấm

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sử dụng một số phương pháp xét nghiệm như:

• Nuôi cấy nấm từ dịch đường hô hấp của bệnh nhân.
• Chụp X-quang phổi thẳng.
• Chụp X-quang với máy điện toán cắt lớp còn gọi là chụp CT.
• Huyết thanh chẩn đoán nấm Aspergillus.

Phương pháp điều trị viêm phổi do nấm hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng nấm.
• Phương pháp bơm tắc mạch để cầm máu.
• Phẫu thuật cắt phổi.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Phương pháp phòng ngừa hiệu quả

Các biện pháp phòng ngừa bệnh phổi do nấm gây ra bao gồm:

• Vệ sinh phòng ở, buồng nằm và buồng điều trị.
• Các bệnh nhân nhiễm HIV được điều trị mỗi ngày bằng thuốc kháng nấm dự phòng để tránh nhiễm nấm gây bệnh cơ hội, đặc biệt là Cryptococcus neoformans.
• Bệnh nhân ghép tạng cũng có thể được hưởng lợi từ các tác nhân kháng nấm dự phòng.
• Fluconazole có một số lợi ích như dự phòng chống lại bệnh nhiễm trùng nấm xâm lấn ở bệnh nhân cấy ghép tạng.
• Bệnh nhân có vấn đề về giảm bạch cầu kéo dài nên tránh các hoạt động tăng cường tiếp xúc với bào tử nấm trong môi trường, chẳng hạn như làm vườn hoặc chăm sóc cây trồng và hoa tươi, công tác xây dựng và xử lý các loại rau chưa nấu chín.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.