Tìm hiểu chung

Loạn thị là gì?

Loạn thị là một bệnh lý đơn giản về mắt liên quan đến khúc xạ, khiến cho bệnh nhân có thể không nhìn rõ vật. Giác mạc của người mắc bệnh loạn thị có độ cong khác nhau, không đều khiến khả năng tập trung ánh sáng của giác mạc bị giảm đi. Loạn thị có thể kết hợp với cận thị hoặc viễn thị, gây nên bệnh cận loạn hoặc viễn loạn.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của loạn thị

• Tầm nhìn không rõ, nhìn vật thể thấy méo mó, biến dạng;
• Mờ mắt;
• Mỏi mắt;
• Nhức đầu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy gặp bác sĩ nếu tầm nhìn của bạn trở nên bất thường (thị lực suy giảm không rõ nguyên nhân) để được chẩn đoán bệnh lý của mắt và có biện pháp phòng ngừa kịp thời.

• Trẻ em và người lớn nên kiểm tra mắt định kỳ khoảng từ 2 – 4 năm một lần.
• Người già từ 65 tuổi trở lên nên kiểm tra mắt định kỳ khoảng từ 1 – 2 năm một lần nhằm phát hiện bệnh lý (nếu có).

Nếu có vấn đề về mắt nói chung và bệnh loạn thị nói riêng, cần phải kiểm tra mắt thường xuyên hơn. Nếu đang có nguy cơ bị bệnh lý về mắt do ảnh hưởng từ những bệnh khác như tăng nhãn áp hoặc bị tiểu đường, nên trao đổi với bác sĩ để có lịch kiểm tra mắt phù hợp.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến loạn thị

Mắt có hai phần làm nhiệm vụ tập trung xử lý hình ảnh để đưa đến não bộ bao gồm giác mạc và ống kính. Đối với một đôi mắt hoàn hảo, bề mặt cong của giác mạc hoặc ống kính mắt sẽ nhẵn mịn, đồng đều để khúc xạ tất cả ánh sáng và tạo ra một hình ảnh rõ ràng. Tuy nhiên, nếu giác mạc hoặc ống kính không đồng đều và bị uốn cong (lồi lõm nhẹ), các tia sáng khúc xạ không đúng và gây ra lỗi khúc xạ, một trong những loại lỗi đó chính là loạn thị.

Tùy vào sự không đồng đều khác nhau trên bề mặt mắt sẽ gây ra những chứng loạn thị khác nhau: giác mạc có hình dạng méo mó gây ra loạn thị giác, ống kính mắt bị bóp méo gây ra loạn thị thể thủy tinh.

Loạn thị có thể xảy ra cùng lúc với các tật khúc xạ khác bao gồm:

• Cận thị: Xảy ra khi giác mạc cong quá nhiều hoặc mắt dài hơn bình thường. Thay vì tập trung chính xác vào võng mạc, ánh sáng tập trung ở phía trước của võng mạc khiến nhìn không rõ các đối tượng ở xa.
• Viễn thị: Xảy ra khi giác mạc cong quá ít hoặc mắt ngắn hơn bình thường. Khi mắt đang ở trạng thái thoải mái, ánh sáng tập trung phía sau mắt khiến nhìn không rõ các đối tượng ở gần.

Trong hầu hết trường hợp, loạn thị là bệnh lý có sẵn từ lúc mới sinh. Đôi khi, loạn thị phát triển nặng hơn sau một chấn thương về mắt, bệnh tật hoặc phẫu thuật.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ bị loạn thị?

Loạn thị có thể xảy ra với bất kì ai, thường do bẩm sinh và có thể kết hợp với cận thị và viễn thị.

Những người lớn tuổi gặp loạn thị phổ biến hơn người trẻ.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán loạn thị

Bác sĩ mắt có thể sử dụng những công cụ này trong việc kiểm tra mắt:

• Giác mạc kế: Dụng cụ xác định loạn thị giác mạc bằng cách đo ánh sáng phản xạ từ bề mặt của giác mạc.
• Soi giác mạc (keratoscope) và ghi hình (videokeratoscope): Sử dụng ánh sáng để quan sát vòng trên giác mạc. Các thiết bị này được dùng để phát hiện và xác định độ cong bề mặt giác mạc để nhận diện loạn thị và mức độ loạn thị.

Phương pháp điều trị loạn thị hiệu quả

Mục tiêu của điều trị loạn thị là điều chỉnh độ cong không đồng đều của giác mạc gây mờ tầm nhìn. Điều trị bao gồm đeo kính để hiệu chỉnh hoặc phẫu thuật khúc xạ của mắt.

Đeo kính loạn thị nhằm xử lý, khắc phục bằng cách chống lại độ cong của giác mạc. Các loại ống kính hiệu chỉnh là:

• Kính áp tròng: Kính áp tròng có thể sửa cả hai giác mạc và loạn thị thể thủy tinh. Nhiều loại kính áp tròng có sẵn – cứng, mềm, mở rộng, dùng một lần, cứng nhắc và hai tiêu điểm thấm khí. Hỏi bác sĩ mắt về ưu và nhược điểm của từng loại và có kính áp tròng có thể là tốt nhất.
• Kính đeo mắt: Cũng giống như kính sát tròng, kính đeo mắt giúp bù đắp cho các hình dạng không đồng đều của mắt.
• Phẫu thuật khúc xạ: Phương pháp này điều trị vấn đề loạn thị bằng cách tạo lại hình dáng bề mặt của mắt. Phương pháp phẫu thuật khúc xạ bao gồm:
  • Phẫu thuật Lasik: Bác sĩ dùng một dụng cụ gọi là dao mổ giác mạc để thực hiện cắt mỏng tròn khớp nối vào giác mạc. Ngoài ra, cùng lúc có thể được thực hiện với một laser cắt đặc biệt để khắc hình dạng của giác mạc.
  • Photorefractive keratectomy (PRK): Trong PRK, bác sĩ phẫu thuật sử dụng dụng cụ y khoa để giác lớp ngoài bảo vệ của giác mạc và sử dụng một laser excimer để thay đổi độ cong của giác mạc này.
  • Laser hỗ trợ subepithelial keratomileusis (Lasek): Trong thủ tục này, một lớp mỏng của giác mạc bị gập lại, làm cho mắt ít bị thiệt hại khi một chấn thương xảy ra. Lasek có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn có một giác mạc mỏng hoặc có nguy cơ cao bị chấn thương mắt tại nơi làm việc hoặc khi chơi thể thao.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của loạn thị

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Cần bố trí không gian sống và làm việc đầy đủ ánh sáng, bàn ghế phù hợp với lứa tuổi. Bố trí thời gian làm việc và giải trí một cách hợp lý.
• Không đọc sách, xem tivi hay ngồi trước máy vi tính quá 2 tiếng liên tục.
• Không đọc sách trên tàu xe, khi nằm ngửa hoặc ở nơi thiếu ánh sáng.
• Chế độ dinh dưỡng cần hợp lý, giàu chất xơ, vitamin A và khoáng chất tốt cho mắt.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.