Tìm hiểu chung

Sốt rét là bệnh gì?

Sốt rét là một bệnh lý nguy hiểm do kí sinh trùng có tên Plasmodium gây nên. Loài ký sinh trùng này thường ký sinh trong muỗi Anopheles. Chúng gây bệnh sốt rét cho người thông qua các vết đốt của loài muỗi này. Bệnh sốt rét đặc trưng với những cơn sốt lặp đi lặp lại từ 2 – 3 ngày một lần.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng khi sốt rét

Khi mới mắc bệnh, những biểu hiện ban đầu có thể thấy như sốt, ớn lạnh, vã mồ hôi, cơ thể nhức mỏi, thường xuyên buồn nôn, ói mửa. Các triệu chứng này thường mất đi và tái phát sau mỗi 48 – 72 giờ.

Tùy theo cơ thể của từng bệnh nhân và mức độ nhiễm bệnh, sốt rét được chia thành sốt rét thể thông thường và sốt rét ác tính.

Sốt rét thể thông thường:

Các dấu hiệu của sốt rét thể thông thường thường không nguy hiểm đến tính mạng.

• Sốt;
• Rét run, ớn lạnh;
• Vã mồ hôi;
• Lá lách phình to, gan to;
• Thiếu máu;
• Người xanh xao, suy nhược.

Sốt rét ác tính:

Sốt rét ác tính là triệu chứng trở nặng của sốt rét thông thường, bệnh có thêm các triệu chứng lâm sàng như:

• Sốt cao liên tục;
• Mê sảng;
• Buồn nôn hoặc nôn, tiêu chảy cấp;
• Đau đầu ;
• Thiếu máu, người xanh xao;
• Phân lẫn máu.

Tác động của sốt rét đối với sức khỏe

Biến chứng của bệnh sốt rét vô cùng nguy hiểm và có thể khiến con người tử vong nhanh chóng. Các biến chứng của bệnh sốt rét bao gồm:

• Bệnh não sốt rét.
• Khó thở, rối loạn nhịp tim.
• Suy gan, suy thận hoặc vỡ lá lách.
• Thiếu máu nặng.
• Giảm lượng đường huyết.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Vì đây là bệnh nguy hiểm, mức độ tiến triển bệnh khó kiểm soát nên ngay khi bạn đến các vùng có dịch bệnh hoặc khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng nêu trên, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến sốt rét

Bệnh do kí sinh trùng sốt rét Plasmodium gây ra và được lây nhiễm từ vật truyền trung gian là muỗi Anophen. Muỗi hút máu của người bệnh rồi truyền qua người khỏe mạnh thông qua các vết chích. Ký sinh trùng sẽ theo đường máu vào tế bào gan của người bệnh. Ở đó kí sinh trùng sẽ sinh sôi nảy nở đến khi gây vỡ các tế bào gan sẽ xâm nhập vào các vị trí khác của cơ thể như hồng cầu. Người bệnh bị muỗi Anophen chích đến khi có các dấu hiệu lâm sàng là từ 9 – 12 ngày.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc bệnh sốt rét?

Sốt rét thường tập trung tại những vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu xảy ra ở nhóm người dân di cư tự do, ngủ rẫy, đi rừng hoặc dân cư sinh sống tại các khu vực có thời tiết và điều kiện ẩm ướt, nhiều mưa, không sạch sẽ. Trẻ em và trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người lớn.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh sốt rét

Để phát hiện bệnh sốt rét, bệnh nhân sẽ được khám lâm sàng, dựa vào các triệu chứng và xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét trong máu.

Bạn nên cho bác sĩ biết nếu như bạn có đi du lịch đến những vùng khí hậu nhiệt đới vào thời gian gần trước khi xảy ra các triệu chứng.

Phương pháp điều trị bệnh sốt rét hiệu quả

Nguyên tắc điều trị:

• Cắt cơn sốt.
• Làm sạch ký sinh trùng.
• Phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân.
• Ngăn ngừa tái phát và ngăn ngừa sự lây truyền mầm bệnh qua những người khác.

Bệnh thường được chỉ định sử dụng các loại thuốc chống sốt rét như:

• Chloroquine
• Quinine sulfate
• Hydroxychloroquine
• Mefloquine
• Hoặc kết hợp atovaquone và proguanil.

Tùy vào loại ký sinh trùng gây sốt rét, thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ áp dụng những loại thuốc điều trị phù hợp. Nếu cơ thể bạn bị kháng với loại thuốc được chỉ định, bác sĩ có thể cho bạn dùng loại thuốc khác thay thế hoặc dùng kết hợp nhiều loại để đạt được mục đích điều trị.

Lưu ý, sốt rét là bệnh có thể gây tử vong nên bạn không nên tự ý điều trị tại nhà mà cần có sự hỗ trợ từ bác sĩ.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh sốt rét

• Tuân thủ theo các hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.

• Thăm khám định kì để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

Phương pháp phòng ngừa hiệu quả

Hiện nay vẫn chưa có vắc-xin phòng tránh sốt rét. Do vậy cần phải sử dụng các biện pháp phòng ngừa sau để bảo vệ bản thân và những người thân trong gia đình bạn:

• Tuyên truyền, phòng chống dịch sốt rét.
• Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, dọn sạch những khu vực ẩm ướt, nhiều bụi bẩn để ngăn chặn muỗi phát triển.
• Nên lắp lưới chống muỗi ở khu vực cửa ra vào, cửa sổ…
• Phát quang bụi rậm, không nên để ao tù nước đọng.
• Phun thuốc chống côn trùng hoặc áp dụng các phương pháp đuổi muỗi.
• Nên ngủ mùng dù ngủ vào ban ngày.
• Khi phát hiện các triệu chứng nên đến các bệnh viện để kiểm tra và điều trị đúng bệnh.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.