Tìm hiểu chung

Bệnh viêm màng não do liên cầu là gì?

Bệnh viêm màng não do liên cầu là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn liên cầu lợn  gây ra. Đây cũng là tác nhân dẫn đến viêm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm nội tâm mạc, viêm khớp và điếc do nhiễm trùng. Con người dễ nhiễm liên cầu lợn khi tiếp xúc với thịt lợn bị bệnh, nhất là khi có vết thương hoặc vết trầy xước trên tay. Bệnh có khả năng bùng phát thành dịch.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm màng não do liên cầu

Viêm màng não do liên cầu có thời gian ủ bệnh kéo dài từ vài giờ đến vài tuần. Nếu liên cầu khuẩn xâm nhập trực tiếp từ vết thương trên da thì thời gian ủ bệnh sẽ ngắn hơn. Các triệu chứng thường gặp như:

• Sốt cao có thể kèm theo rét run;
• Mệt, đau mỏi người;
• Đau đầu, buồn nôn và nôn;
• Đau bụng, tiêu chảy;
• Những trường hợp nhiễm khuẩn huyết có thể xuất huyết dưới da, ban xuất huyết hoại tử lan rộng ở mặt, ngực, chân, tay, hoại tử đầu chi.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Một số vấn đề bạn có thể gặp phải khi nhiễm liên cầu lợn là rối loạn chức năng tiền đình, điếc, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm khớp, viêm nội tâm mạc, sốc nhiễm trùng, thậm chí là tử vong. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng đã nêu trên thì bạn cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến viêm màng não do liên cầu

Vi khuẩn gây bệnh viêm não liên cầu là vi khuẩn liên cầu lợn có tên khoa học là Streptococcus suis (S.suis). Đây là tác nhân gây bệnh ở lợn và một số gia súc khác (trâu, bò, dê, ngựa,…). Khi người tiếp xúc gần hoặc trực tiếp với thịt lợn bị nhiễm liên cầu thì vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể để gây bệnh. Trong trường hợp khi tiếp xúc với thịt lợn nhiễm bệnh, vùng da tiếp xúc đã có sẵn vết thương, vết trầy xước thì thời gian ủ bệnh lại càng rút ngắn lại còn khoảng 1 ngày cho đến vài giờ là phát ra các triệu chứng.

Liên cầu cũng có thể đi vào cơ thể qua màng niêm mạc miệng hoặc mũi.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ viêm màng não do liên cầu?

Bất kì ai cũng có nguy cơ mắc bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với thịt lợn bị nhiễm liên cầu. Bệnh cũng lây truyền từ người mang bệnh sang người khỏe mạnh qua đường hô hấp khi ta hít phải không khí có chứa vi khuẩn do người bệnh hắt hơi, nói chuyện, ho đã thải ra.

Yếu tố làm tăng nguy cơ viêm màng não do liên cầu , bao gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.
• Tiếp xúc trực tiếp với lợn ốm, lợn chết hoặc lợn không rõ nguồn gốc trong quá trình chăn nuôi, vận chuyển buôn bán, giết mổ, chế biến thịt sống.
• Ăn thịt lợn ốm, lợn chết hoặc thịt lợn không rõ nguồn gốc chưa được nấu chín như thịt thủ luộc tái, lòng lợn và nội tạng trần, tiết canh, nem chạo, nem chua.
• Sống trong khu vực có dịch bệnh ở lợn và gia súc.

Điều trị hiệu quả

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm màng não do liên cầu

Bệnh viêm màng não do liên cầu có các triệu chứng lâm sàng khá giống các trường hợp nhiễm vi khuẩn khác với các biểu hiện sốt cao, mệt mỏi trong người. Do đó, để có thể có kết luận chính xác, người bệnh ngoài việc được khám lâm sàng, hỏi về tiền sử tiếp xúc sẽ được làm các xét nghiệm chuyên sâu để tìm ra nguyên nhân của bệnh.

Xét nghiệm máu, chọc dịch khớp dịch, não tủy để phân lập vi khuẩn và xác định tác nhân gây bệnh thường được áp dụng.

Phương pháp điều trị viêm màng não do liên cầu hiệu quả

Nguyên tắc điều trị:

• Kết hợp chặt chẽ giữa điều trị bằng kháng sinh và điều trị hỗ trợ.
• Phát hiện sớm các biểu hiện nặng như sốc, rối loạn đông máu, suy đa phủ tạng để xử trí kịp thời.
• Cách ly bệnh nhân.

Điều trị cụ thể:

• Sử dụng các kháng sinh như penicillin và cephalosporin. Trong trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp nhiều loại kháng sinh. Với trường hợp ít nghiêm trọng hơn có thể chỉ dùng penicillin hoặc ceftriaxone để trị liệu.
• Điều trị hỗ trợ các trường hợp suy hô hấp, phù não, co giật,…
• Theo dõi thường xuyên và có chế độ dinh dưỡng thích hợp.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Phương pháp phòng ngừa hiệu quả

Hiện tại bệnh viêm màng não do liên cầu chưa có vắc xin phòng ngừa bệnh cho người. Do đó cần áp dụng các biện pháp sau để bảo vệ bản thân và gia đình trước bệnh viêm não liên cầu:

• Tuyên truyền giáo dục, nâng cao hiểu biết về viêm màng não do liên cầu.
• Phối hợp với ngành thú y kiểm soát bệnh trên lợn, kiểm soát việc chăn nuôi giết mổ lợn.
• Người có vết thương ở chân, tay không được tham gia giết mổ lợn.
• Sau khi tham gia giết mổ lợn hoặc tiếp xúc với lợn phải rửa sạch tay bằng các loại dung dịch sát khuẩn.
• Không tiếp xúc trực tiếp với lợn ốm hoặc lợn chết.
• Không ăn thịt lợn chưa được nấu chín như thịt thủ luộc tái, lòng lợn và nội tạng trần, tiết canh, nem chua, nem chạo,…
• Khi thấy lợn có dấu hiệu nhiễm bệnh cần thông báo cho cơ quan y tế để có biện pháp can thiệp.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.